Chrapanie jest pierwszym objawem obturacyjnego bezdechu sennego (OBS). OBS polega na występowaniu powtarzających się w czasie snu bezdechów i spłyceń oddychania. Bezdech to całkowite, a spłycenie to częściowe zamknięcie gardła podczas snu. Przerwy w dopływie powietrza do płuc w wyniku oporu na poziomie gardła powodują powtarzające się incydenty niedotlenienia, przyspieszenia czynności serca, znacznego wzrostu ciśnienia krwi nawet do 200mmHg, zaburzeń rytmu serca oraz nieuświadomione kilku-, kilkunastosekundowe wybudzenia tzw. mikrowybudzenia, które obserwuje się podczas zapisu fal mózgowych tj. elektroencefalogramu (eeg) w czasie badania polisomnograficznego. W takiej sytuacji sen nie przynosi odpoczynku.
Na obturacyjny bezdech senny cierpią głównie osoby otyłe lub z nadwagą. Objawy występują w dzień i w nocy. Objawy nocne to głównie głośne nieregularne chrapanie czasami z zatrzymaniem oddechu. Niektórzy gwałtownie budzą się w nocy z uczuciem duszenia w gardle lub duszności z lękiem. Może występować nadmierna potliwość, uczucie suchości w jamie ustnej, bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca. Podczas dnia może doskwierać uczucie stałego zmęczenia, niewyspania, nadmierną senność w ciągu dnia. Zazwyczaj pacjenci zasypiają w sytuacjach nużących, np. podczas oglądania telewizji, na zebraniu czy w kościele. W przypadku ciężkiego bezdechu pacjenci zasypiają w czasie rozmowy, a nawet podczas prowadzenia samochodu. Bezdech jest przyczyną spadku libido. Choroba może być powodem rozdrażnienia, nadmiernego zdenerwowania, konfliktów z otoczeniem, a nawet wypadków komunikacyjnych i w czasie pracy oraz utraty pracy. Bezdech senny występuje 2-3 razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. U mężczyzn dochodzi do rozwoju choroby wcześniej (najczęściej po 35-40 roku życia), a u kobiet najczęściej rozwija się po menopauzie.
Zdecydowaną przyczyną jest tu otyłość i sposób rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. U panów tkanka tłuszczowa gromadzi się głównie na szyi, brzuchu. U kobiet bezdech pojawia się w związku z zaburzeniami hormonalnymi w okresie menopauzy. Warto zauważyć, że Bezdech występuje częściej u osób palących tytoń, spożywających alkohol przed snem. Może także towarzyszyć innym chorobom np. akromegalii, niedoczynności tarczycy. Nasilenie choroby wiąże się głównie z otyłością.
Otyłość, gruba, krótka szyja. Ponadto nieprawidłowości w budowie górnych dróg oddechowych – przerost języka, wydłużenie podniebienia miękkiego, przerost migdałków podniebiennych, niedorozwój żuchwy usposabiają do wystąpienia choroby. Niedoczynność tarczycy – powoduje osłabienie mięśni gardła i towarzyszy jej otyłość, które sprzyjają wystąpieniu bezdechu. Palenie tytoniu – powoduje podrażnienie, obrzęk, stan zapalny w górnych drogach oddechowych, które predysponują do wystąpienia bezdechów. Alkohol, środki nasenne – zmniejszają napięcie mięśni gardła i nasilają występowanie bezdechów.
Udowodniono, że obturacyjny bezdech senny powoduje zaburzenia w metabolizmie organizmu. Nieleczony może być przyczyną wielu poważnych chorób m.in. nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca tzw. wieńcówki oraz zawału serca. Powodować może powstawanie arytmii serca (migotanie przedsionków, skurcze dodatkowe), cukrzycy. U wielu osób doprowadza do udaru mózgu, niewydolności serca i nerek. Najgroźniejszym powikłaniem, na szczęście rzadkim, jest zgon podczas snu.
Jedynym badaniem, które może dać odpowiedź na pytanie czy tylko chrapiemy czy jesteśmy chorzy na bezdech senny, jest tzw. polisomnografia (PSG). Badanie wykonuje się w przystosowanych do tego celu salach –pracowniach snu, w których stworzone są warunki do wygodnego i spokojnego snu. Badanie trwa jedną noc, jest bezbolesne. Polega na zapisywaniu faz snu, ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha, ruchów kończyn, EKG, chrapania, przepływ powietrza przez usta i noc, pozycji ciała, saturacji przy pomocy malutkich czujników. Zakłada się je na głowę, palec i klatkę piersiową, po czym podczas badania nad pacjentem całą noc czuwa pielęgniarka. Badanie zapisywane jest w komputerze, a następnie lekarz dokładnie je ogląda i stawia diagnozę. O ciężkości choroby świadczy liczba bezdechów na godzinę snu.
Watch-PAT200 jest prostym urządzeniem diagnostycznym, który zakłada się na nadgarstku ręki. Do rejestracji sygnału biologicznego wykorzystuje nieinwazyjne optyczne czujniki, które zakładane są na palcu ręki. Docierające sygnały są zapisywane na specjalnej wymiennej karcie pamięci, którą po badaniu przenosi się do komputera z odpowiednim oprogramowaniem i dokonuje się analizy. Niezwykle prosta budowa i funkcjonalność aparatu daje pacjentowi możliwość wykonania pomiaru w domu, dzięki czemu nie jest on narażony na stres związany z badaniem w warunkach szpitalnych. Skuteczność, a przede wszystkim dokładność urządzenia Watch-PAT200 potwierdzona została licznymi badaniami klinicznymi.
Granica między chrapaniem a bezdechem jest bardzo cienka, bo właściwie chrapanie zwiastuje wystąpienie bezdechu, lecz nie zawsze jest związane z bezdechem. Chrapanie występuje wtedy, gdy podniebienie miękkie i tzw. języczek wibrują w pobliżu tylnej ściany gardła. Natomiast bezdech nocny polega na całkowitym rozluźnieniu języka i podniebienia miękkiego. W wyniku czego dochodzi do zablokowania przepływ powietrza i chory dusi się. Objawy bezdechu to głośne chrapanie z okresowym zatrzymaniem oddechu, senność w dzień, trudności z koncentracją, słaba pamięć, zmiana osobowości.
Tak. Najczęstszą przyczyną jest przerost migdałków podniebiennych i/lub migdałka gardłowego. Dziecko w nocy chrapie, w dzień jest niewyspane, rozdrażnione, ma kłopoty w nauce. Przy czym bardzo często choruje na infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych. Chętnie oddycha przez usta, a nie przez nos, a mowa jest nosowa. Taki stan wymaga pilnej diagnostyki.
Na badania powinien zdecydować się każdy, jeśli chrapie (zwłaszcza głośno podczas każdej nocy) jest zmęczony, senny w ciągu dnia. Czy też wtedy, gdy rodzina obserwuje u osoby przerwy w oddychaniu podczas snu, choruje na nadciśnienie tętnicze, ma nadwagę lub otyłość. Odnotowanie u siebie powyższych objawów powinno przełożyć się na podjęcie szybkiej decyzji o wizycie w poradni. Takiej, która zajmuje się diagnostyką i leczeniem bezdechu nocnego i chrapania.
Masz pytanie? Wpisz je poniżej. Skorzystaj z wiedzy naszych lekarzy i specjalistów.
Odwiedź nas również w naszych mediach społecznościowych!
Youtube
Facebook
Instagram